Taşralı bir Çek Yahudi'sinin oğludur. Babası, zor koşullar altında büyümüş, varlıklı bir Alman Yahudi ailesinin kızıyla evlendikten sonra zengin olmuştur. Kafka, ürkek, çekingen, alçakgönüllü kişiliğini annesinden almış; çok hareketli ve güçlü bir insan olan babası karşısında kendini sürekli güçsüz ve çaresiz görmüş, babası hep bir korku kaynağı olmuş, giderek dışa kapanmasına yol açmıştır. Kafka, babasıyla arasındaki bu ilişkiyi, Das Urteil (Hüküm) ve Die Verwandlung (Değişim) gibi hikayelerindeki baba tiplerinde ve babasına yazdığı, ama onun eline ulaşmayan Brief an den Vater'de (Babaya Mektup) yansıtır. Tutucu bir öğretim veren bu lise, onun yalnızlığını ve kendi içine kapanmasını arttırdı. 1901'de Parg Üniversitesi'nin Hukuk Fakültesi'ne girdi, ama daha çok ilgisini çektiği için Alman Edebiyatı derslerini izledi. 1902'de Max Brod'la taşıtı; Brod onun ilişki kurabildiği sayılı kişilerden biri oldu ve Kafka'nın, ölümünden sonra yakılmasını istediği tüm yapıtlarını Brod toplayıp yayınladı. Bir Savaşın Tasviri (1904/1905) adlı ilk hikayesini, yazdı, 1906'da hukuk öğrenimini doktora ile tamamladı, bir yıl avukatlık stajı yaptı; stajın bitiminde yine Prag'da kaldı. 1907'de bir sigorta şirketinde memur oldu, 1922'de emekli olana dek burada çalıştı.
1908/1912 yılları arasında toplumsal olaylara duyduğu ilgi giderek arttı, sık sık önemli Çek siyaset adamlarının konuşmalarına gitti, toplumsal devrimci bir çevre olan Klup Mladych'in (Gençler Birliği) toplantılarına olduğu kadar, bir eczacının karısı olan Berta Fanta'nın kendi evinde düzenlediği ve Prag'ın önde gelen aydınlarını çağırdığı toplantılara da katıldı; ilk kez bu yıllarda Yahudi diniyle ilgilendi, gezici bir Yahudi tiyatro topluluğuyla ilişki kurdu; bu arada İbranice öğrendi; aynı yıllarda uzun geziler yaptı.1912'ye kadar süren bu gezilerin yorgunluğuyla bir ara Jungborn Sanatoryumu'nda üç hafta kaldı. 1912'de Amerika'nın önce taslaklarını, sonra da ilk yedi bölümünü yazdı, ama yapıt tamamlanmadan kaldı, ölümünden sonra 1927'de Brod tarafından yayınlandı.
Önemli yapıtları: Felice'ye Mektupları (1967'de yayımlandı), Milena'ya Mektuplar (1923), Değişim (1912), Dava (1913), Ceza Sömürgesi (1913), Şato (1922).